کشف سفالها ی هزاره چهارم پیش از میلاد درمحوطه تاریخی فرامرز

سفال های ساده، دست ساز و بدون تزیینات و پرداخت نهایی متعلق به دوره گودین VI3 در اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد درمحوطه تاریخی فرامرز محدوده مخزن سد جامیشان کشف شد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ،محسن حیدری دستنایی سرپرست هیات باستان شناختی با اعلام این مطلب گفت : محوطه 113(فرامرز) که در ارتفاع 1600متری از سطح دریا قرار دارد برای نخستین بار در جریان پروژه بررسی و شناسایی باستان شناختی محدوده مخزن سد جامشیان شهرستان سنقر و کلیایی مورد شناسایی قرار گرفته است. 
 
وی گفت : این محوطه در فاصله 1400 متری شمال تاج سد و در فاصله 2000 متری جنوب روستای گلویج واقع است .
به گفته این باستان شناس ، محوطه بر روی یک پشته طبیعی کم ارتفاع که دارای شیب ملایم شرقی- غربی است شکل گرفته و در دامنه شرقی یک برجستگی طبیعی مشرف به رودخانه جامیشان واقع شده است. 
حیدری گفت :در سطح محوطه به وفور قطعات سفال های دوران پیش از تاریخ، تاریخی و دوران اسلامی به همراه قطعات هاون های سنگی دیده می شود که نشان دهنده غنای داده های باستان شناسی محوطه است. 
وی اظهار داشت :متاسفانه این محوطه نیز به دلیل فعالیت های کشاورزی همانند اکثر محوطه های محدوده مخزن سد جامیشان تسطیح و از بین رفته به گونه ایی که محوطه هیچ نوع برجستگی نسبت به محیط اطراف ندارد.
به گفته این باستان شناس ترانشه ای به ابعاد 10 در 10 متر در مرتفع‌ترین سطح محوطه موسوم به فرامرز با جهت شمالی – جنوبی، در 70 سانتیمتری جنوب گمانه آزمایشی شماره (1)، به منظور دستیابی به اطلاعات بیشتر ایجاد شد که با توجه به اینکه در گمانه آزمایشی شماره (1) به حدود 40 سانتیمتر لایه خاکستری رنگ با حجم زیاد سفال دوره مس و سنگی جدید برخورد شدکه برای کسب اطلاعات بیشتر از این محوطه تک دوره‌ای، کاوش گسترده در دستور کار قرار گرفت. 
 




وی افزود:به همین خاطر ترانشه شماره (1) در سمت جنوبی این گمانه ایجاد شدکه طی کاوش در این ترانشه 17 کانتکست (جایافت )ثبت شد.
حیدری گفت : کانتکست 1001 لایه سطحی شخم خورده‌ای است که کل سطح ترانشه را در بر گرفته و سطح آن دارای پوشش گیاهی (کشت نخود) است. 
به گفته وی ، کانتکست 1002 شامل یک لایه از خاک رُس مرطوب نخودی رنگ با بافت متراکم، کلوخی و دانه بندی ریز است که بصورت کلوخی جدا می‌شود. 
وی در ادامه با اشاره به کانتکست 1003 افزود:این کانتکست شامل فوقانی‌ترین لایه خاکستر ترانشه وکانتکست 1004 مشتمل بر خاک بکر که به ابعاد 1 در 1 متر در کف گمانه پیشرو که در گوشه جنوب غربی ترانشه ایجاد شده ، است.
حیدری تصریح کرد:کانتکست 1005 یک چاله خاکستر و کانتکست 1006 مشتمل بر یک سطح کوبیده از جنس گلِ آهک می‌باشد، 
وی درادامه توضیحات خود گفت :کانتکست1008 نیزشامل یک لایه خاک به رنگ نخودی با رگه‌های خاکستر است که در قسمت شمال غربی ترانشه قرار داردو کانتکست 1009 یک نهشت خاکستری تیره رنگ است که از دیواره غربی ترانشه به طول 120 سانتیمتر و عرض 32 سانتیمتر بیرون زده است.
این باستان شناس در باره مشخصات کانتکست 1010گفت:: این کانتکست شامل یک سطح سفید رنگ آهکی است که کف نیمه شمالی چاله خاکستر(کانتکست 1005) را در بر گرفته و کانتکست 1011نیز شامل یک نهشت از جنس خاکستر تیره در مرکز ترانشه می‌باشد که به مانند یک گودال در خاک بکر(کانتکست 1013) کنده شده است.
وی افزود: کانتکست 1012 سنگ‌های گوشه شمال غربی ترانشه را شامل می‌شود که درون کانتکست 1008 واقع شده‌اند؛ کانتکستهای 1013، 1014و1015 شامل سطح خاک کوبیده نخودی رنگ با دانه‌های آهکی هستند. 
حیدری یافته های این ترانشه هاراشامل، استخوان، سنگ سابهای شکسته، صدف، سردوک های دیسکی و مخروطی، مهره های سفالی، توکن، ابزارهای سنگی، پیکرکهای شکسته و سفال برشمردکه تمامی سفال ها ساده، دست ساز و بدون هرگونه تزیینات و پرداخت نهایی بوده و بررسی های اولیه نشان می دهد که تمامی سفال ها مربوط به دوره گودین VI3(اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد) هستند.
وی افزود: از کاوش ترانشه یک محوطه فرامرز 17 کانتکست بدست آمد که با یک دید کلی می توان گفت که شامل دو چاله زباله دانی است که یکی کوچکتر(چاله شمار یک) و دیگری بزرگتر ( چاله شماره دو) است. 
این باستان شناس در پایان گفت :آنچه از داده های کاوش محوطه فرامرز مانند سردوک ها، سنگ سابها، صدفها و... می توان استنباط کرد این است که در این محوطه علاوه بر شیوه دامداری از شکار و صید آبزیان نیز استفاده می شده است.
 




گفتنی است در منطقه زاگرس ایران در اواخر دوره‌ی مس- سنگی و آغاز دوره اوروک یعنی همزمان با فازهای گودین VII و گودین VI با کاهش جمعیت در غرب ایران و افزایش آن در میان رودان روبرو می‌ شویم که برخی این تغییر فاحش را تغییر شیوه معیشت و زندگی از یکجانشینی به کوچ نشینی می دانند و این سبک زندگی نیز هنوز در خاورمیانه دیده می شود .
مجوز کاوش درمحوطه های تاریخی فرامرز توسط رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صادر شده است.

انتهای پیام/

کد خبر 1395053122